Hasan Akarsu “YÜZLER VE SÖZLER”
Yazar Gülten Dayıoğlu 1935 Kütahya-Emet doğumlu olup roman, öykü, radyo ve televizyon oyunları, çocuk yapıtlarıyla tanınır. “Yüzler ve Sözler” yapıtında yüzden çok anlatısı yer alır ve Cemal Süreya’nın “99 Yüz” yapıtını anımsatır bize.
Yazar, ilk soluğundan başlayıp 88 yaşına ulaşan yaşam koşusunu anlatırken, 6 kıtada 116 ülke gezdiğini belirtir. Ölen ünlü yazarlarla ilgili anılarına yer verir. Abdi İpekçi, Talat Sait Halman, Attila İlhan, Orhan Erinç, Hasan Pulur, Yahya Kemal Beyatlı, Yaşar Kemal, Halil Karagöz, Ece Ayhan, Aziz Nesin, Orhan Kemal, Vehbi Koç, Sakıp Sabancı vb. tanıttığı önemli kişilerdir. Ayrıca Doğan Hızlan, Sunay Akın, Çolpan İlhan, Sezen Aksu, Nükhet Duru, Onur Öymen vb. ünlüleri de onun gözüyle tanımış oluruz.
Unutulmayan anılar
Gülten Dayıoğlu, öğretmen kimliğini de yansıtır anlatılarında. Öğrencilerle, eğitimcilerle anıları da ilgi çekicidir. Eşi, avukat olarak zengin kesimin davalarını üstlenir. Zenginlerin çevresinde bulunduğu için gözlemleri önemlidir. Sözgelimi; 30. sanat yılı Pera Palas’ta kutlanır. Saz ve söz ustalarını, çocukluğunun geçtiği Emet’i, okul yıllarını tanıtır. Tanıtacağı kişileri “emektar telefon defterindeki” kayıtlardan seçer. Yazarlık anılarına yer verirken Yunus Nadi Öykü Ödülü’nde ikincilik alan “Döl” adlı öyküsünü hangi koşullarda ve kendi parasıyla nasıl bastırdığını anlatır. Fotoğraf sanatçısı İbrahim Zaman’la Yemen gezisinde tanışırlar. Siyasetçilerle ilgili anıları da vardır. Demirel Hükümeti’nin Maliye Bakanı Mesut Erez Kütahyalı olduğu için 1970 başlarında onun çiftliğinde geçen bir olaya yer verir. Prof. Dr. Ayhan Songar’ı, Prof. Dr. Fahrettin Kerim Gökay’ı, onun kaleminden tanımak ayrıca güzel. Tarih Öğretmeni Mükerrem Ayel’i unutamaz. Kasımpaşa’da öğretmenken Roman öğrencileriyle anıları, bir öğrencisinin mezarlıktan çiçek çalıp sınıfa getirmesi, zangocun öğrenciyi kovalaması ilginçtir. Şişli Talatpaşa İlkokulunda öğretmenken çantasının çalınması, parası alındıktan sonra bırakılması ilgi çekicidir. 1954’te Tuna Nehri’nden Boğaziçi’ne gelen buz kalıplarını görür. DP iktidar olduğunda, 5. sınıf öğrencisidir ve siyah önlüğünün yakasına DP rozeti takılır. Sonra 27 Mayıs’ın, 1955’teki 6-7 Eylül Olayları’nın da tanığıdır.
Gülten Dayıoğlu, “Yüzler ve Sözler” yapıtında, gezilerdeki gözlemlerinden, dinlediği öykülerden, yaşadığı olaylardan, kitap fuarlarındaki anılarından yararlanıp sanat dünyasını yansıtır. 1965’te “Fadiş” romanını yayınlatmak ister ve oyalandığını, kitabın 15 yıl sonra Milliyet Yayınları’ndan çıktığını belirtir. 1964’te kara trenle Haydarpaşa’dan Kütahya’ya yaptığı yolculuk ilgi çekicidir. Yazar, bu anlatılarında yer veremediği dostlarını da unutmadığını vurgular. Yalın, akıcı bir anlatımla okurları sıkmadan yazdığı anlatılarının zevkle okunduğunu söylemeliyiz.
(*) Yüzler ve Sözler- Gülten Dayıoğlu, Yaşantı, YKY, Haziran 2023, 268 s.
(Yeniden Türk Dili Dergisi, Dijital Ortam, İstanbul, Eylül-Ekim 2023)